Beypazarı

Beypazarı hakkında genel bilgi. Projede neler oldu, problemler nelerdi, kazanımlar ve bulgular nedir?

Beypazarı, İç Anadolu Bölgesi’nde Ankara’ya bağlı bir ilçedir. Ankara’nın 98 km. batısında, denizden ortalama 700 m. yüksekliktedir. Bünyesinde, endemik bitki türü olan Beypazarı gevenini (Astragalus beypazaricus), birçok canlıya ev sahipliği yapan İnözü Vadisi’ni ve jipsli-killi-marnlı tepelik alanları içeren Kirmir Vadisi Önemli Doğa Alanı’nı (ÖDA) barındırır. Bölge çok çeşitli yaşam alanlarını bir arada bulundurmaktadır. Geniş bozkır alanları, dar, derin ve kıvrımlı vadiler, ormanlar, çalılık araziler ve sarp kayalıklar Beypazarı’ndaki biyolojik çeşitliliğinin fazla olmasını sağlamaktadır. Ayrıca bölgede geleneksel otlatma ve tiftik keçisi yetiştiriciliği yapılmaktadır.

Küçük akbabanın yaşam alanları içerisinde kalan Ankara’daki saha çalışmaları 10-20 Mayıs tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir.

Polatlı’nın kuzey batısında başlanan arazi çalışmalarının ilk gününde Şabanözü, Yassıhöyük, Kıranharmanı, Sazılar, Ömerler, Gençali, Ahırözü, Ahırköy, Diközü, Mihallıççık, Yunusemre, Belencilbirt, Adahisar, Yalınlı, Akköprü, Beylikova, Balçıkhisar, Doğanca üzerinden Eskişehir’e varılmıştır. İkinci gün Eskişehir merkezden Söğüt, Küre üzerinden Sakarya nehrini takip ederek Yakacık köyüne, oradan Samrı, Hisarcık, İnhisar, Çayönü, Tozman köylerinden geçerek Mihalgazi’ye ulaşılmıştır. Üçüncü gün Mihalgazi’den başlayıp Sarıcakaya, Mayıslar, Laçin, Düzköy, Kuzucular, Çamalan, Ozanköy’e oradan da Beydili, Karahisar, Cendere rotasından ilerlenip Nallıhan’a ulaşılarak saha çalışması tamamlanmıştır. Yol boyunca çobanlar, tarlalarda çalışanlar, akbaba yuvasına komşu olan teyzeler, çocukluğunda akbabalarla yaşadığı anıları canlandırırcasına anlatan dedeler ile görüşmeler gerçekleştirilmiştir.

 

Çalışma sırasında kuşlar gözlenip kayıt altına alınmıştır. Küçük akbaba, üveyik, alaca sığırcık, kara akbaba, kaya kartalı, şah kartalı kuş türleri gözlenmiştir.  Ayrıca küçük akbaba için önemli bir tehdit unsuru olan yüksek ve orta elektrik gerilim hatları ile önemli beslenme alanları olan tavuk çiftliklerinin koordinat verileri de alınmıştır.

Bu bölge içinde tiftik keçiciliğinin desteklenmesi için daha önceden Vaillant ile birlikte yapılan çalışmalar devam etmektedir. Birisi dijital satış mecrası olmak üzere iki mecradan üretilen tiftik ürünleri destekçilerine ulaşmaktadır. Buradan yapılan satışlar sonucunda hem bölgedeki tiftik çobanlarının hayvancılığa devam etmesi hem de kadınların tiftik işleme yöntemlerinin devamlılığı amaçlanmıştır. Bu süreç devam ederken aynı zamanda küçük akbabaların varlığı bölgede yaşayan tiftik keçileri ile desteklenmektedir.

Beypazarı’nda yapılan çalışmalarda küçük akbaba ile tiftik keçisi arasında; türün beslenme alanlarının korunması ve tiftiğin yuva materyali olarak kullanılması açısından önemli bir bağ olduğu ortaya konulmuştur. Bu nedenle küçük akbaba koruma çalışmaları kapsamında tiftik ürünlerinin yapımının devam etmesi ve yaygınlaşması için bölge halkı, çobanlar ve kadın üreticilerle çok sayıda ortaklık kurulmuştur. Çobanlar ve yerel halkla birlikte çalışılarak tespit edilen yuva sayılarında artış görülmüştür. Ayrıca küçük akbabaların alanlarına geliş tarihlerini, onların karşı karşıya olduğu tehditleri ve dönüş vakitlerini daha iyi anlayabilmek için de çobanlar ve yerel halkla birlikte çalışılmaktadır.